پخ زن در صنعت کاربرد‌های زیادی دارد. از انواع پخ برای صاف کردن لبه‌های تیز و ناصاف لوله‌ها و چوب‌ها استفاده می‌شود. ورق‌هایی که عرض زیادی دارند در زمان برش دچار ناهمواری و تیزی می‌شوند. اگر بخواهیم در جوشکاری یا سایر موارد از آن استفاده کنیم باید زاویه به آن بدهیم. این کار با دستگاه پخ زن انجام می‌شود. در این مقاله درباره پخ چیست و نحوه کار انواع آن توضیح خواهیم داد.

پخ چیست؟

پخ چیست؟ پخ یا کونیک کردن لبه‌ها در اتصال دو یا چند قطعه فلزی به یکدیگر نقش مهمی دارد. با استفاده از این فرایند، قطعات فلزی برای اتصال در جوشکاری آماده‌سازی می‌شوند. در عملیات پخ زنی لبه‌های تیز و ناهموار ورق‌های فلزی هموار یا به اصطلاح پخ می‌شوند. این عملیات بر اتصال و کیفیت جوش بسیار تأثیرگذار است.

کاربرد دستگاه پخ چیست؟

ممکن است برای افرادی که آشنایی کاملی با دستگاه پخ زن ندارند، استفاده از این ابزار تا حدی سؤال برانگیز باشد. اینکه پخ چیست و در چه مواردی از آن استفاده می‌شود. از دستگاه پخ زن برای ایجاد سطحی صاف و حذف لبه‌های تیز ورق‌های فلزی در طی عملیات جوشکاری استفاده می‌شود. در واقع، این فرایند لبه‌سازی انتها و گوشه‌های لوله است. ایجاد این لبه در انتهای لوله به منظور آماده‌سازی آنها برای عملیات جوشکاری و اتصال لوله‌ها ضرورت دارد. بناراین، با استفاده از این ابزار کیفیت و کمیت نهایی کار افزایش می‌یابد.

دستگاه پخ زن در صنایع لوله و تیوپ، جهت صاف و گرد کردن قسمت‌های تیز دو سر لوله و آماده‌سازی آنها برای فرآیند جوشکاری کاربرد دارد. ایجاد لبه‌های صاف در میل گردها، حذف تیزی لبه سنگ‌ها یا شیشه‌ها نیز با استفاده از این دستگاه انجام می‌شود. دستگاه پخ زن جهت پلیسه‌زنی لوله‌های بریده شده و ایمن‌سازی آنها هم کاربرد دارد.

انواع مختلف دستگاه پخ زن

دستگاه‌های پخ زن ورق و لوله به 3 نوع مختلف در بازار وجود دارند که عبارتند از:

· پخ زن دستی

پخ زن دستی از انواع رایج این دستگاه به شمار می‌آید. برای کار با این دستگاه، نیروی دست اپراتور نیز در عملیات پخ زنی دخالت دارد. دستگاه پخ زن دستی در ورق‌ها یا لوله‌هایی که ضخامت زیادی ندارند و نیروی دست قادر به خم کردن آنهاست، کاربرد دارد. ضخامت معمول ورق یا لوله برای استفاده در این نوع پخ زن، 5 تا 12 میلیمتر است. پخ زن دستی در صنایعی چون قاب‌سازی یا ساخت اشیاء دکوراتیو کاربرد دارد .

· پخ زن اتوماتیک

تفاوت این نوع پخ زن با نوع دستی دستگاه پخ چیست؟ این دستگاه بر خلاف نوع دستی، به صورت کاملاً اتوماتیک عملیات پخ کردن را انجام می‌دهد. بنابراین، نیازی به استفاده از نیروی یدی یا دست در حین کار با این دستگاه وجود ندارد. به طور معمول، از این دستگاه برای خم و گرد کردن لوله‌هایی که ضخامت بالایی دارند، استفاده می‌شود.

· پخ زن پنوماتیک

از ویژگی‌های شاخص دستگاه پخ زن پنوماتیک می‌توان به وزن سبک و کاربرد آسان آن اشاره کرد. این نوع پخ زن در صورت عدم دسترسی به برق در مکان مورد نظر یا وجود گاز زیاد در محیط، بیشتر کاربرد دارد.

جهت آشنایی با پرکاربردترین ابزارآلات در منزل کلیک کنید.

انواع ثابت و قابل حمل این دستگاه چه تفاوتی با هم دارند؟

اگر کار تعمیرات را به صورت سیار انجام می‌دهید تنها انتخاب شما پخ زن قابل حمل است. زیرا قیمت پخ زن قابل حمل کمتر بوده و وزن سبکتری نیز دارند. می‌توانید دستگاه را سر پروژه‌های خود برده و از آن استفاده کنید.

در نوع ثابت به دلیل وزن بالا تنها در کارگاه‌ها و کارخانه‌ها می‌توانید از آنها استفاده کنید. این دستگاه جا به جا نمی‌شود و در انتهای خط تولید قرار می‌گیرد.

شیوه کار انواع پخ زن

برای استفاده از دستگاه پخ زن باید دستگاه به صورت افقی و محکم بر روی زمین یا میز کار قرار داده شود. پیش از انجام پخ زنی ورق‌ فلز، باید هر گونه ناصافی، اتصال یا جوش در لبه‌های ورق حذف شوند. سپس، دستگاه روی ورق فلز فیکس گردد. با روشن کردن دستگاه و تنظیم دور موتور، زاویه و پهنای پخ زنی آن، به موازات پیشروی دستگاه روی لبه ورق فلز و انجام براده‌برداری ورق توسط الماسه، عملیات پخ زنی اجرا می‌شود.

در برخی از انواع دستگاه پخ زن طراحی راهنماهای غلتکی امکان کنترل دستگاه جهت عملکرد مداوم را فراهم می‌سازند. در پخ زن‌های دستی، کیفیت عملیات پخ زنی با فشار دست اپراتور تعیین می‌شود. در حالی که در نوع اتوماتیک، پس از ثابت کردن و قفل کردن قطعه، تمامی عملیات به صورت اتومات انجام می‌شود.

برای آشنایی با پرکاربردترین ابزار آلات در صنعت کلیک کنید.

معرفی انواع روش‌‍‌های پخ در لوله

قبل از اینکه درباره انواع روش‌های پخ زنی توضیح دهیم، بهتر است به این موضوع بپردازیم که دلایل استفاده از دستگاه پخ چیست؟ به عبارت دیگر، به چه دلایلی از این فرایند در لوله‌ها استفاده می‌شود؟

به سه لیل متفاوت لوله‌ها را پخ می‌زنند. زمانی که هدف جوش دادن سر به سر دو لوله به یکدیگر است، به منظور ایجاد سطح مقطع جوش بیشتر لوله‌ها را پخ می‌زنند. در این حالت، در نتیجه کنار هم قرار گرفتن دو سر لوله پخ زده شده، شیاری به فرم V ایجاد می‌شود. این شیار باعث افزایش عمق و سطح جوش می‌شود. دلیل دوم برای استفاده از پخ زدن لوله، قرار دادن لوله‌ای با قطر کمتر داخل لوله دیگری با قطر بیشتر است. به این منظور، سر لوله با قطر کمتر پخ زنی می‌شود. سومین دلیل استفاده از این فرایند هم جهت امنیت کار و کاهش صدمات ناشی از لبه‌های برنده لوله‌هاست.

پخ زنی داخلی

عملیات پخ زنی داخلی جهت حذف ناهمواری داخلی لوله استفاده می‌شود. این عملیات در لوله‌ها یا قطعات دوار دارای لبه‌های داخلی کاربرد دارد. این روش، در لوله‌های انتقال سیالاتی با ویسکوزیته بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. پخ زنی داخلی در این لوله‌ها به منظور جلوگیری از رسوب مواد داخل قسمت ناهمواری‌های آنها انجام می‌شود. به این منظور، جهت حذف برآمدگی‌های لبه‌های داخلی لوله، ابزار داخل قطعه قرار داده می‌شود.

پخ زنی خارجی

در این روش لبه‌های خارجی لوله‌ها به منظور ایجاد شرایط مناسب تر برای فرآیند‌های بعدی پخ زده می‌شوند. جهت پخ زدن خارجی لوله‌ها، قطعه می‌تواند به صورت عمودی یا افقی قرار گیرد.

شکل زاویه در انواع پخ زن

انواع اتصال لوله در دستگاه پخ چیست؟ منظور از انواع انصال، شکل زاویه ایجاد شده در لوله برای فرایند اتصال در جوشکاری است. در دستگاه پخ زن با توجه به این ویژگی، انواع متفاوتی از اتصالات تعریف می‌شوند. انتخاب شکل زاویه مناسب برای پخ زنی در جوشکاری با توجه به فاکتورهایی چون ضخامت قطعات، کاربرد جوش و مقاومت مورد نیاز بعد از جوشکاری تعیین می‌شود.

اتصال لب به لب با زاویه 90 درجه

این نوع طرح اتصال پخ برای قطعاتی با ضخامت 10 میلیمتر یا کمتر و در مواردی از جوشکاری که ذوب کامل با مقاومت حد بالا مد نظر است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع اتصال، ورق‌ها در یک راستا و به حالت افقی و قابل انطباق قرار می‌گیرند. از مزایای مهم این طرح اتصال می‌توان به آماده سازی کم خرج و ساده لبه‌ها اشاره کرد. در این شکل زاویه پخ، اتصال تحت نیروهای استاتیکی کششی قوی است. اما، در صورتی که تنش‌های کششی در نتیجه خمیده شدن و تمرکز بر ریشه جوش باشد، این نوع اتصال مناسب نیست.

اتصال جناقی یکطرفه یا V شکل

زاویه پخ جناقی یکطرفه یا V شکل برای ورق‌هایی با ضخامت بیش از 10 میلیمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع اتصال، مخارج پخ سازی لبه‌های مورد اتصال بیشتر است. ضمن آنکه، مقدار فلز پرکننده بیشتری نیز مورد نیاز است. این نوع اتصال هم برای تنش‌های کششی با تمرکز بر ریشه جوش مناسب نیست.

اتصال جناقی دو طرفه یا X

بهترین نوع اتصال برای همه وضعیت‌های نیرو، اتصال جناقی دو طرفه است. اتصال X مختص قطعات سنگین‌تر از موارد پخ زنی یکطرفه است. اما، تفاوت این نوع اتصال با اتصال جناقی یکطرفه پخ چیست؟ در پاسخ باید بیان کرد که در این طرح اتصال پخ، هزینه آماده‌سازی لبه‌ها بیشتر است. ضمن آنکه، فلز جوش یا پرکننده کمتری مورد نیاز است.

در این نوع اتصال، فلز جوش به طور متناوب در دو طرف پخ رسوب داده می‌شود. همچنین، از رسوب کامل چندین پاس در یک طرف پخ و شروع آن در سمت دیگر اجتناب می‌شود. در نتیجه، میزان پیچیدگی زاویه‌ای در حداقل ممکن نگه داشته می‌شود.

اتصال لاله‌ای یا یکطرفه U

این طرح اتصال در مواردی که کیفیت بالایی در جوشکاری مورد نظر است، استفاده می‌شود. اتصال U شکل برای ورق‌هایی با ضخامت حداکثر 18 میلیمتر کاربرد دارد.

اتصال لاله ای یا U دو طرفه

تفاوت این نوع طرح با دیگر انواع اتصال پخ چیست؟ طرح اتصال U دو طرفه برای ورق‌های با ضخامت بیش از 18 میلیمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع اتصال، آماده‌سازی و پخ کردن لبه‌ها نسبت به انواع دیگر اتصالات بیشترین هزینه را دارد. در مقابل، نسبت به سایر اتصالات، به ویژه U یکطرفه و V، فلز جوش کمتری مصرف می‌شود.

اتصال سپری نیم لاله یا J یکطرفه

این طرح اتصال برای ورق‌هایی با ضخامت حداقل 25.4 میلیمتر کاربرد دارد. استفاده از این نوع اتصال در موارد جوشکاری محدود به یک طرف و اعمال نیروهای شدید و جدی در این فرآیند بسیار مناسب است.

اتصال سپری نیم لاله‌ای یا J دو طرفه

تفاوت این اتصال با نوع J  یکطرفه پخ چیست؟  طرح اتصال J دو طرفه برای ورق‌هایی سنگین‌تر از حالت قبل کاربرد دارد. در واقع، حداقل ضخامت ورق برای استفاده در این نوع اتصال، 37.5 میلیمتر تعریف شده است. علاوه بر این، در این نوع اتصال، بر خلاف نوع قبل، امکان جوشکاری در دو طرف ورق وجود دارد.

جهت آشنایی با بهترین دریل مگنت های بازار این مقاله را بخوانید.

از پخ زن در جوشکاری چه استفاده ای می‌شود؟

زمانی که می‌خواهید قطعه‌ای را جوش بدهید باید سر آن صاف باشد و آثاری از برآمدگی و یا ناصافی روی آن نباشد. برای این کار باید سر لوله‌ها پخ زنی شود. با این کار جوشکاری تمیز و اصولی خواهید داشت.

از پخ زن در کجا استفاده می‌شود؟

از این دستگاه در صنایع مختلفی مانند چوب‌بری، شیشه‌کاری، جوشکاری و سایر صنایع استفاده می‌شود.

در صنعت لوله‌سازی و لوله‌کشی این دستگاه کاربرد زیادی دارد. زیرا باید دو سر لوله قبل از جوشکاری صاف و بدون ناهمواری شود.

در ورق کاری‌های فلز نیز به این دستگاه نیاز پیدا می‌کنید. زیرا باید لبه‌های ورق‌ها گرد شوند و از حالت تیزی در بیایند.

اگر به سر میلگردها توجه کنید می‌بینید خبری از تیزی و ناصافی روی آنها نیست. این لبه‌های گرد را به وسیله این دستگاه آماده می‌کنند.

زمانی که شیشه و سنگ را می‌برید لبه‌های تیزی به وجود می‌آیند. برای از بین بردن این قیمت‌ها باید از این دستگاه استفاده کنید.

در صنعت چوب‌بری نیز برای گرد کردن لبه‌های تیز چوب‌ها از دستگاه پخ زنی استفاده می‌شود. برای خرید پخ زن می‌توانید قیمت پخ زن را از ما بپرسید.

چه عواملی در پخ زدن اهمیت دارند؟

برای خرید پخ زن در ابتدا باید دو عامل عرض و زاویه پخ زنی را مورد بررسی قرار دهید. به طول شیبی که روی لوله و سایر سطوح مانند چوب و شیشه ایجاد می‌کنیم عرض پخ گفته می‌شود.

همچنین زاویه‌ای که بر روی عرض زده می‌شود زاویه پخ نام دارد. این زاویه بین 10 تا 80 درجه می‌تواند باشد. برای هر زاویه‌ای باید قطعه‌ای بر روی دستگاه نصب کنید و با توجه به آن شیب مورد نظر را ایجاد کنید. به این قطعات کارتریج گفته می‌شود. هر چه جنس کارتریج‌ها بهتر باشد کار تمیز‌تر در می‌آید. همچنین طول عمر دستگاه بیشتر می‌شود.

برای داشتن زاویه 30 درجه باید پیچ دستگاه را روی زاویه 60 درجه تنظیم کنید. پس به این نکته توجه بیشتری داشته باشید.

برای آشنایی با برترین پایه دریل مگنت و ویژگی هرکدام کلیک کنید.

چه عواملی بر قیمت پخ زن تاثیر می‌گذارند؟

دستگاه پخ زنی می‌تواند با عرض‌ها و شیب‌های مختلفی عمل پخ زدن را انجام دهد. هر چه بیشتر دستگاه، زوایای بیشتری را پخ زنی کند قیمت دستگاه نیز افزایش می‌یابد. اگر امروز دستگاه‌هایی که زوایای بیشتری را پخ زنی می‌کنند خریداری کنید در آینده نیاز به خرید مجدد دستگاه برای سایر زوایا ندارید. پس این دستگاه‌ها قیمت‌های به صرفه‌تری نسبت به دستگاه‌ها با زوایای کمتر دارند.

همچنین اگر موتور به کار رفته در دستگاه قوی‌تر باشد باید مبلغ بیشتری بپردازید. این دستگاه‌ها طول عمر و کارایی بالاتری دارند.

برای خرید بهترین پخ زن چه مواردی را باید مد نظر قرار داد؟

مهم‌ترین عوامل در انتخاب یک دستگاه پخ چیست؟ برای خرید این دستگاه توجه به مواردی چون سایز لوله‌ها، جنس و ضخامت آنها و تعداد لوله یا ورق‌های مورد نیاز برای عملیات پخ زنی، اهمیت دارند.

برای خرید یک دستگاه پخ زن، دو فاکتور عرض و زاویه پخ زنی در دستگاه باید مورد بررسی قرار گیرند. منظور از عرض پخ، طول شیبی است که روی ورق یا لوله ایجاد می‌شود. زاویه پخ نیز به زاویه اجرا شده روی عرض پخ گفته می‌شود. با توجه به نوع زاویه‌ای که قرار است روی ورق یا لوله اجرا شود، باید قطعه‌ای به نام کارتریج روی دستگاه نصب شود. سپس، با توجه به آن شیب مورد نظر ایجاد شود. نکته مهم دیگر برای خرید پخ زن، توجه به جنس کارتریج است. کیفیت و جنس خوب این قطعه باعث ایجاد یک خروجی تمیزتر در کار و نیز افزایش عمر دستگاه پخ زن می‌شود.

جمع بندی

در این مقاله با دستگاه پخ زن و انواع آن آشنا شدیم. همچنین می‌دانیم در چه صنایع و مواردی از این دستگاه استفاده می‌شود. در زمان خرید پخ زن علاوه بر قیمت پخ زن باید به جنس لوله‌ها، تعداد پخ لازم در روز و نوع آن دقت کنید. قبل از خرید با مشاوران حرفه‌ای ما تماس بگیرید. مشاوران ما بهترین انتخاب و با کیفیت‌ترین دستگاه را به شما پیشنهاد می‌دهند. منتظر شما در ایران کالا هستیم.